Prostata – wielkość i wymiary. Czy mam już problem?

Prawidłowy rozmiar i wielkość gruczołu krokowego jest jednym z kryteriów oceny stanu tego narządu. Wskaźnik ten jest również ważny przy wyborze odpowiedniej metody leczenia gruczolaka prostaty: leki lub zabieg chirurgiczny.

Spis treści artykułu

• Rozmiar gruczołu prostaty – wielkość naturalna i norma przeciętnego polskiego mężczyzny
• Prostata – wymiary potwierdzone przez badania diagnostyczne
• Badania przy pomocy palpacji
• Badania przy pomocy TRUS
• Badania za pomocą tomografii
• Badania przy pomocy prostatografii
• Wielkość prostaty w wieku 50 lat
• Co wpływa na wymiary prostaty u seniora?

Rozmiar gruczołu prostaty – wielkość naturalna i norma przeciętnego polskiego mężczyzny

Według statystyk medycznych objawy prostaty u mężczyzn zdrowych w wieku rozrodczym są bardzo zbliżone i wielkość prostaty wynosi: długość około 30 mm, szerokość – 30 mm, grubość – 20 mm. Granice normy:

• długość – od 25 do 45 mm
• szerokość – od 22 do 40 mm
• grubość – od 15 do 23 mm.

Norma mówi, że masa gruczołu krokowego wynosi ok. 18 gramów, objętość wynosi od 20 do 30 ml. Zwiększona objętość i powiększenie gruczołu krokowego może być jednym z objawów stanu zapalnego prostaty, gruczolaka lub raka. Tylko lekarz może postawić dokładną diagnozę na podstawie różnych testów.

Prostata – wymiary potwierdzone przez badania diagnostyczne

Wielkość prostaty można sprawdzić poprzez odpowiednie, specjalistyczne badania. Poniżej przedstawimy sposoby, które są do tego wykorzystywane.

• 
  

  Przy pomocy palpacji.

Gruczoł krokowy jest umiejscowiony w taki sposób, że może być łatwo sondowany przez przednią ścianę odbytu. Jako metodę podstawowej diagnozy stosuje się badanie dotykowe: lekarz wkłada palec przez odbyt. Ta metoda badania pozwala ustalić podstawowe cechy prostaty: konsystencję, strukturę, elastyczność, tkliwość. Poprzez badanie dotykowe można wyciągnąć ogólne wnioski dotyczące tego czy prostata wielkość (anatomia mężczyzny i uśrednione wartości pozwalają na regularne statystyki) ma prawidłową czy anormalną.

• 
  

  Przy pomocy TRUS.

Najpowszechniejszą i najbardziej pouczającą techniką diagnostyczną, pozwalającą na ustawienie wielkości prostaty z dokładnością do milimetra, jest ultrasonografia przezodbytnicza. Czujnik jest wprowadzany do odbytnicy pacjenta i emituje fale ultradźwiękowe, są one odbijane od narządów wewnętrznych, co umożliwia utworzenie wyraźnego obrazu na monitorze urządzenia ultrasonograficznego. Lekarz otrzymuje możliwość ustalenia, jakie ma prostata wymiary oraz ustalić ewentualną obecność guzków.

• 
  

  Za pomocą tomografii.

Ta metoda diagnozy jest najbardziej zaawansowana technologicznie i najdokładniejsza, ale wciąż jest rzadko stosowana w praktyce urologicznej. Tomografia pozwala określić czy prostata wielkość posiada w normie czy od niej odbiega, dlatego sprawdzana jest długość, szerokość, grubość i objętość gruczołu krokowego (jej norma usystematyzowana), ocenia się strukturę jej tkanek, rozpoznając guzy, torbiele i zwapnienia.

• 
  

  Przy pomocy prostatografii.

W rzadkich przypadkach do oceny, jakie są wymiary prostaty stosuje się radiografię z kontrastem. W tym przypadku pacjentowi wstrzykuje się specjalną substancję, która zabarwia sam gruczoł i pobliskie narządy. Ta metoda diagnozy jest bardzo pouczająca: pozwala uzyskać wyraźny obraz prostaty, co jest szczególnie ważne w obecności małych guzów, kamieni lub cyst.

Wielkość prostaty w wieku 50 lat

Normalna wielkość gruczołu krokowego charakteryzuje zdrowy narząd, jeśli prostata powiększa się i przekracza normę, wtedy zdrowie mężczyzny jest zagrożone. Gruczoł krokowy rośnie i prawidłowe wymiary tego narządu zmieniają się przez całe życie człowieka. Ten narząd zależy od androgenów, które w zależności od wieku mężczyzny mają wartości maksymalne i minimalne. Także objawy prostaty u 50 latka mogą być mylące i wcale nie wskazywać na żadne anomalie.

Co wpływa na wymiary prostaty u seniora?

Wzrost prostaty występuje na tle zmian hormonalnych, kiedy poziom testosteronu spada, a poziom estrogenu rośnie. Powoduje to zwiększenie wielkości gruczołu. Jeśli u młodzieży rozszerzy się równomiernie, to po 50 roku życia jego zmiany zachodzą głównie w kierunku układu moczowego. Ta sytuacja ma zły wpływ na proces oddawania moczu, jako powiększenie gruczołów prostaty na cewce moczowej, zwężając światło. Im starszy mężczyzna, tym bardziej prawdopodobny jest rozwój gruczolaka prostaty.

Podsumowując 

Prawidłowe, czyli mniejsze rozmiary prostaty zwykle odpowiadają wiekowi do 50 roku życia, czyli aż do drugiego zrywu wzrostu. Natomiast objawy prostaty u 40 latka różnią się rozmiarami bardzo nieznacznie – choć w medycynie właśnie granica 50-tki określa punkt największego zróżnicowania. W oparciu o parametry obliczana jest objętość ciała, normalna objętość gruczołu krokowego wynosi od 22-26 mm3. Jeśli w wieku rozrodczym występują odchylenia od tych wskaźników, jest to oznaką patologicznych procesów w gruczole.

Źródła:

1. Podręcznik urologii Diagnostyka i leczenie, Mike B. Siroky, Robert D. Oates, Richard K. Babayan, Czelej, Lublin 2006, wyd.1, ISBN: 83-89309-74-2
2. Benign Prostatic Hyperplasia and Lower Urinary Tract Symptoms in Men Oxford Urology Library, Alexander Bachmann, Jean de la Rosette, OUP Oxford, 2011, ISBN: 0199572771, 9780199572779